Maddelerin karakterizasyonunda çözünürlük testi, bir maddenin bir çözücü içinde çözünme kapasitesini belirlemekte kullanılan önemli bir değerlendirme kriteridir.
Çözünürlük, genellikle belirli bir miktar maddenin belirli bir çözücü içinde çözündüğünde, maddenin ne kadar çözündüğünü ifade eden sayısal değerlerle değerlendirilir. Bu değerlendirme, çeşitli tanımlayıcı terimlerle ifade edilir ve her terim belirli bir sayısal aralığı temsil eder.
Belirli terimlerin anlamları şu şekildedir:
| Tanımlayıcı Terim | Sayısal Değer |
| Çok çözünür | 1’den daha az |
| Serbestçe çözünür | 1 – 10 aralığında |
| Çözünür | 10 – 30 aralığında |
| Az çözünür | 30 – 100 aralığında |
| Hafif çözünür | 100 – 1000 aralığında |
| Çok az çözünür | 1000 – 10000 aralığında |
| Pratik olarak çözünemez | 10000’den daha fazla |
Tablodaki sayısal değerler, bir maddenin çözünürlük kapasitesini gram başına mililitre cinsinden çözücü hacmiyle belirtir.
Örnek; bir madde 1 gram başına 1 mililitre çözücüde çözünüyorsa, bu madde “çok çözünür” olarak değerlendirilir. Bu, maddenin oldukça yüksek bir çözünürlük kapasitesine sahip olduğunu gösterir.
Örnek; eğer aynı madde 1 gramı 90 mililitre çözücüde çözünüyorsa, bu madde “az çözünür” olarak tanımlanır, çünkü daha yüksek bir çözücü hacmi gerektirir.
Tabloda olmayan ancak yine de kullanılan bazı terimler ise şu şekildedir;
‘Kısmen çözünür‘ terimi, bileşenlerin yalnızca bir kısmının çözündüğü bir karışımı tanımlamak için kullanılır.
‘Karışabilir‘ terimi, belirtilen çözücüyle tüm oranlarda karışabilen bir sıvıyı tanımlamak için kullanılır.
Kaynak: European Pharmacopoeia
